قالب وبلاگ

تالابها درجلوگيري از گسترش كويرنيزنقش به سزايي دارند بسياري ازتالابهاي جهان درنقاطي واقع شده اند كه درواقع مرزبين دو بوم سازگان آبي و خشكي است به طور مثال تالاب گاوخوني به عنوان تنها درياچه آب شور دايمي در فلات مركزي ايران و در دل كوير همانند يك كمربند سبز دل كوير را مي شكافد و در نهايت به تالاب ختم مي شود و ازجاست كه بوم سازگان آبي كوير را به مبارزه مي طلبد و اين نقش وقتي مشخص تر شود كه مي بيميم تپه هاي گسترده وسيعي كه در امتداد تالاب قرار دارد توسط رطوبت و پوشش گياهي آن تثبيت شده است و در صورت نابودي تالاب حركت شنهاي روان به نواحي شرقي اصفهان از جمله شهر ورزنه كه نزديكترين شهر به تالاب است ، آغاز خواهد شد نظير اين حالت در بيشتر تالابهاي مركزي و نواحي جنوبي ايران و بسياري از نقاط ديگر جهان وجود دارد . تالاب گاوخوني به صورت درياچه كوچك دائمي و يك منطقه فرورفته كويري است كه از اطراف توسط ناهمواري هاي مختلف تپه هاي شني گستره هاي نمكي و كويري و جنگل زار احاطه شده است . وسعت آن بالغ بر 47000 هكتار بر آورد مي شود كه البته با مقدار آب ورودي به تالاب متغير است به نحوي كه در فصول پر باران و مرطوب سال آب بيشتري به تالاب وارد و بر وسعت آن افزوده مي شود و با گرم شدن هوا در تابستان وكاهش آب ورودي از يك طرف به افزايش تبخير از طرف ديگر از سطح تالاب نيز به مقدار چشمگيري كاسته مي شود . آنچه در بيشتر نوشته ها بر آن تاًكيد شده اين است كه در قسمت وسطي تالاب درياچه اي است كه تاكنون حتي در فصول گرم سال هم خشك نشده است . اين تالاب در بين عرض جفرافيا يي 32و 32 جنوبي و 15 و 32 شمالي و طول جغرافيايي 45 و 52 غربي و 59 و52 شرقي واقع گرديده و در فاصله 140 كيلو متري جنوب شرقي اصفهان و 30 كيلومتري شهر ورزنه (نزديكترين شهر به تالاب ) قرار دارد ارتفاع آن از سطح دريا 1470 متر ميباشد و به حالت مثلثي شكل ديده ميشود ’ حد اكثر عرض آن در حدود 50 كيلومتر و حد اكثر طول آن 25 كيلومتر است . عمق آب در اكثر نقات آن اندك و در حدود يك مترز ميباشد كه بر اساس مقدار أب ورودي به تالاب در طول سال تغير مي كند. اين منطقه ناحيه بسته اي است كه بين رشته كوهاي زاگرس و كوهاي مركزي واقع شده و شايد به صورت دره عميقي بوده است كه توسط رسوبات آبرفتي پر شده باشد . از جمله ارتفاعات مشخصي كه در اطراف تالاب از نقات پست مجاور قابل تشخيص هستند مي توان به كوهاي گريز (2523 متر ) كوه سياه (1752)، ميل (2202 متر) ، سورك (2500 متر) ، گره (2081 متر) و... اشاره كرد.
تالاب گاوخوني در شمال شرقي بخش جرقويه و جنوب غربي شهرستان نائين و غرب منطقه ي ندوشن از استان يزد و شمال غربي كوير ابرقو و شرق دهستان رودشتين واقع شده است. اين مرداب به شكل يك گلابي از شمال به جنوب كشيده شده وبه علت خشكي و كمبود آب، به طور كلي تا شعاع ده ها كيلومتر خالي از سكنه است در سمت غرب آن تپه هاي شني روان قرارداردكه ازفاصله چند كيلومتري شهرورزنه آغازمي شود وتانزديكي جنوب شرقي روستاي خارا ازتوابع بخش جرقويه ادامه دارد .جبهه شرقي تالاب مجاوركوههاي شيركوه وكوههاي ندوشن قراردارد ودرجنوب آن پهنه وسيعي از اراضي نمكزار واقع شده است محدوده تالاب گاوخوني درجبهه شمال به صحاري جنوب غربي شهرنايين وجنوب دهستانهاي تودشك ومشكنان ختم مي شود.

منبع : انجمن بنرود